POREZ NA DOBIT PRAVNIH LICA
Krajnje je vreme da sastavite finansijske izveštaje za izveštajnu godinu (jer DO KRAJA FEBRUARA – DUŽNI ste da ih dostavite Agenciji za privredne registre, a do 10. marta – Poreskoj upravi). Sve ovo, naravno – u funkciji je – poreza na dobit pravnih lica za 2010. godinu (tačnije, ako ste imali dobit u prošloj godini – morate je platiti – NAJKASNIJE DO PODNOŠENJA PORESKE PRIJAVE).
Da bi se sve valjano uradilo - treba “voditi računa” o više propisa (najmanje tri zakona – Zakon o porezu na dobit pravnih lica, Zakon o poreskom postupku i poreskoj administraciji i Zakon o računovodstvu i reviziji – kojima se direktno regulišu ova pitanja, kao i o njihovim podzakonskim aktima kojima se detaljnije i konkretnije uređuju zakonske odredbe).
U nastavku, mi ćemo vas podsetiti na neke od njih.
Shodno Zakonu o porezu na dobit pravnih lica ("Službeni glasnik RS", br. 25/01, 80/02, 80/02, 43/03, 84/04 i 18/10) kojim je, pre svega, regulisana ova materija - pravna lica (kao poreski obveznici) dužna su da - nadležnom poreskom organu - podnesu poresku prijavu u kojoj je obračunat porez i poreski bilans za period za koji se utvrđuje porez.
Poreski period za koji se obračunava porez na dobit je - poslovna godina.
Poslovna godina je kalendarska godina, osim u slučaju:
- prestanka ili otpočinjanja obavljanja delatnosti u toku godine, uključujući i statusne promene,
- kao i u slučaju pokretanja postupka stečaja ili likvidacije.
Takođe - Na zahtev poreskog obveznika (koji je dobio saglasnost ministra finansija, odnosno guvernera Narodne banke Srbije) da sastavlja i prikazuje finansijske izveštaje sa stanjem na poslednji dan poslovne godine koja je različita od kalendarske, nadležan poreski organ odobrava rešenjem da se - poslovna godina i kalendarska godina razlikuju, s tim da poreski period traje 12 meseci. Tako odobreni poreski period obveznik je dužan da primenjuje najmanje pet godina.
Osnovica poreza na dobit pravnih lica je oporeziva dobit.
Oporeziva dobit utvrđuje se u poreskom bilansu - usklađivanjem dobiti obveznika iskazane u bilansu uspeha, koji je sačinjen u skladu sa međunarodnim računovodstvenim standardima (u daljem tekstu: MRS), odnosno međunarodnim standardima finansijskog izveštavanja (u daljem tekstu: MSFI) i propisima kojima se uređuje računovodstvo i revizija, na način utvrđen Zakonom o porezu na dobit pravnih lica.
Oporeziva dobit obveznika koji, prema propisima kojima se uređuje računovodstvo i revizija, ne primenjuje MRS, odnosno MSFI, utvrđuje se u poreskom bilansu usklađivanjem dobiti obveznika, iskazane u skladu sa načinom priznavanja, merenja i procenjivanja prihoda i rashoda koji propisuje ministar finansija, na način utvrđen ovim zakonom.
Za utvrđivanje osnovice poreza na dobit pravnih lica - obveznik poreza na dobit pravnih lica - sastavlja poreski bilans na odgovarajućem obrascu. (Videti – Pravilnik o sadržaju poreskog bilansa i drugim pitanjima od značaja za način utvrđivanja poreza na dobit pravnih lica – sa obrascima – PB1, Aneks Obrasca PB1, Aneks 1 Obrasca PB1, DK, OK, PK, PK1, SU, SU2, SI, IPD, IPD1, KPB - “Sl. Glasnik RS”, br. 99/2010).
Sadržina poreskopravnog odnosa
Shodno članu 10. Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji ("Sl. glasnik RS", br. 80/2002, 84/2002, 23/2003, 70/2003, 55/2004, 61/2005, 85/2005, 62/2006, 61/2007, 20/2009, 72/2009 i 53/2010) - Poreskopravni odnos je odnos javnog prava koji obuhvata - prava i obaveze u poreskom postupku - Poreske uprave s jedne i fizičkog, odnosno pravnog lica, s druge strane, kojim se uređuje:
1) obaveza plaćanja poreza, obaveza obezbeđenja poreske obaveze i obaveza plaćanja sporednih poreskih davanja od strane fizičkog, odnosno pravnog lica i pravo Poreske uprave da zahteva ispunjenje ovih obaveza;
2) obaveza fizičkog, odnosno pravnog lica da, u skladu sa zakonom, utvrdi porez, odnosno, po odbitku, naplati porez u ime poreskog obveznika, vodi propisano knjigovodstvo, podnosi poreske prijave, dostavlja Poreskoj upravi traženu dokumentaciju i podatke, ne obavlja plaćanja na način drukčiji od propisanog, dozvoli pregled svog poslovanja službenom licu Poreske uprave i druge zakonom utvrđene obaveze činjenja, nečinjenja ili trpljenja, u cilju blagovremenog i pravilnog plaćanja poreza, kao i pravo Poreske uprave da zahteva ispunjenje ovih obaveza.
Poreska uprava obavlja poslove državne uprave koji se odnose na vođenje prvostepenog i drugostepenog poreskog postupka, vođenje jedinstvenog registra poreskih obveznika i poresko računovodstvo, otkrivanje poreskih krivičnih dela i prekršaja i njihovih izvršilaca, podnošenje zahteva za pokretanje poreskog prekršajnog postupka, kao i druge poslove određene ovim zakonom.
Obaveza poreskog obveznika
Poreski obveznik je (dakle) dužan da - nadležnom poreskom organu podnese poresku prijavu - u kojoj je obračunat porez i poreski bilans - za period za koji se utvrđuje porez (poslovna godina, najčešće kalendarska godina).
Uz poresku prijavu i poreski bilans, poreski obveznik je dužan da nadležnom poreskom organu dostavi i one finansijske izveštaje koje je dužan da podnese nadležnom organu u skladu sa propisima kojima se uređuje računovodstvo i revizija (bilans stanja, bilans uspeha, izveštaj o tokovima gotovine, izveštaj o promenama na kapitalu i dr.), drugu dokumentaciju propisanu zakonom, kao i dokumentaciju koju nadležni organ zatraži u skladu sa propisima kojima se uređuje poreski postupak i poreska administracija.
Poreska prijava predstavlja izveštaj poreskog obveznika Poreskoj upravi o ostvarenim prihodima, izvršenim rashodima, dobiti, imovini, prometu dobara i usluga i drugim transakcijama od značaja za utvrđivanje poreza i podnosi se na obrascu, koji propisuje ministar, uz koji se prilažu odgovarajući dokazi (Pravilnik o sadržaju poreske prijave za obračun poreza na dobit pravnih lica – sa obrascima PDP, PDN, PDO - “Sl. Glasnik RS”, br. 99/2010).
Poreska prijava podnosi se - neposredno ili putem pošte, a može se poslati i elektronskim putem (na način koji propiše ministar – videti – Pravilnik o načinu podnošenja poreske prijave elektronskim putem – sa obrascima – PL, PR, FL – “Sl. glasnik RS”, br. 127/2003) - u roku od 10 dana - od dana isteka roka propisanog za podnošenje finansijskih izveštaja.
Shodno, članu 30. Zakona o računovodstvu i reviziji (“Sl. glasnik RS”, br. 46/2006 I 111/2009) - pravna lica, odnosno preduzetnici dužni su da redovne godišnje finansijske izveštaje za izveštajnu godinu dostave Agenciji, najkasnije do kraja februara naredne godine, osim ako posebnim propisom nije drukčije uređeno.
Članom 24. Zakona o računovodstvu - pravno lice i preduzetnik sastavljaju i prikazuju finansijske izveštaje za tekuću poslovnu godinu sa stanjem - na dan 31. decembra tekuće godine (u daljem tekstu: redovni godišnji finansijski izveštaji)
Sadržaj poreske prijave i poreskog bilansa bliže uređuje ministar finansija.
Finansijski izveštaji obuhvataju:
1) Bilans stanja;
2) Bilans uspeha;
3) Izveštaj o tokovima gotovine;
4) Izveštaj o promenama na kapitalu;
5) Napomene uz finansijske izveštaje;
6) Statistički aneks.
Izuzetno - finansijski izveštaji malih pravnih lica (koja nisu obavezna da primenjuju MRS/MSFI), odnosno koja javnom ponudom ne izdaju hartije od vrednosti ili čijim se hartijama ne trguje na organizovanom tržištu hartija od vrednosti, kao i finansijski izveštaji preduzetnika obuhvataju (samo): Bilans stanja, Bilans uspeha i statistički aneks.
1) Bilans stanja - predstavlja pregled imovine, obaveza i kapitala na određeni dan.
2) Bilans uspeha - predstavlja pregled prihoda, rashoda i rezultata ostvarenih u određenom vremenskom periodu.
3) Izveštaj o tokovima gotovine - pruža informacije o primanjima i izdavanjima gotovine i gotovinskih ekvivalenata tokom određenog obračunskog perioda.
4) Izveštaj o promenama na kapitalu - pruža informacije o promenama na kapitalu pravnih lica tokom određenog obračunskog perioda.
5) Napomene uz finansijske izveštaje - sadrže osnovu za sastavljanje finansijskih izveštaja i primenjene računovodstvene politike, kao i druga obelodanjivanja u skladu sa MRS, odnosno MSFI ili u skladu sa regulativom iz člana 2. stav 6. ovog zakona.
6) Statistički aneks - sadrži određene statističke i statusne podatke.
Videti i
- Pravilnik o sadržini i formi obrazaca finansijskih izveštaja za privredna društva, zadruge, druga pravna lica i preduzetnike (“Sl. glasnik RS”, br. 114/2006, 5/2007, 119/2008, 2/2010)
- Pravilnik o Kontnom okviru i sadržini računa u Kontnom okviru za privredna društva, zadruge, druga pravna lica i preduzetnike reviziji (“Sl. glasnik RS”, br. 114/2006, 119/2008, 9/2009, 4/2010, 3/2011)
U vezi međunarodnih standarda (MRS i MSFI) – skrećemo pažnju da je u “Sl. glasniku RS”, br. 77/2010 i 95/2010 – ispravka, objavljeno - Rešenje o utvrđivanju prevoda osnovnih tekstova Međunarodnih računovodstvenih standarda (MRS), odnosno Međunarodnih standarda finansijskog izveštavanja (MSFI).
Osnovne tekstove MRS odnosno MSFI - čine MRS, odnosno MSFI izdati od Odbora za međunarodne računovodstvene standarde do 1. januara 2009. godine, kao i tumačenja izdate od Komiteta za tumačenje računovodstvenih standarda do 1. januara 2009. godine u obliku u kojem su izdati, odnosno usvojeni, i koji ne uključuju osnove za zaključivanje, ilustrujuće primere, smernice, komentare, suprotna mišljenja, razrađene primere i drugi dopunski objašnjavajući materijal koji može da se usvoji u vezi sa standardima, odnosno tumačenjima, osim ako se izričito ne navodi da je on sastavni deo standarda, odnosno tumačenja.
Prevod osnovnih tekstova MRS, odnosno MSFI - dostavljen je kao zvanična verzija na srpskom jeziku od strane Fondacije Komiteta za Međunarodne računovodstvene standarde (IASCF), na osnovu Sporazuma zaključenog između IASCF i Ministarstva finansija broj CS-SR-WVR-VR-2005-000036-FN.
Radi se o sledećim standardima:
Međunarodni računovodstveni standardi - MRS (IAS)
- MRS 1 – Prezentacija finansijskih izveštaja
- MRS 2 – Zalihe
- MRS 7 – Izveštaj o tokovima gotovine
- MRS 8 – Računovodstvene politike, promene računovodstvenih procena i greške
- MRS 10 – Događaji posle izveštajnog perioda
- MRS 11 – Ugovori o izgradnji
- MRS 12 – Porezi na dobitak
- MRS 16 – Nekretnine, postrojenja i oprema
- MRS 17 – Lizing
- MRS 18 – Prihodi
- MRS 19 – Primanja zaposlenih
- MRS 20 – Računovodstvo državnih davanja i obelodanjivanje državne pomoći
- MRS 21 – Efekti promena deviznih kurseva
- MRS 23 – Troškovi pozajmljivanja
- MRS 24 – Obelodanjivanja povezanih strana
- MRS 26 – Računovodstvo i izveštavanje planova penzijskih primanja
- MRS 27 – Konsolidovani i pojedinačni finansijski izveštaji
- MRS 28 – Investicije u produžene entitete
- MRS 29 – Finansijsko izveštavanje u hiperinflatornim privredama
- MRS 31 – Učešća u zajedničkim poduhvatima
- MRS 32 – Finansijski instrumenti: prezentacija
- MRS 33 – Zarada po akciji
- MRS 34 – Periodično finansijsko izveštavanje
- MRS 36 – Umanjenje vrednosti imovine
- MRS 37 – Rezervisanja, potencijalne obaveze i potencijalna imovina
- MRS 38 – Nematerijalna imovina
- MRS 39 – Finansijski instrumenti: priznavanje i odmeravanje
- MRS 40 – Investicione nekretnine
- MRS 41 – Poljoprivreda
Međunarodni standardi finansijskog izveštavanja - MSFI (IFRS)
- MSFI 1 - Prva primena Međunarodnih standarda finansijskog izveštavanja
- MSFI 2 – Plaćanje akcija
- MSFI 3 – Poslovne kombinacije
- MSFI 4 - Ugovori o osiguranju
- MSFI 5 - Stalna imovina koja se drži za prodaju i prestanak poslovanja
- MSFI 6 - Istraživanje i procenjivanje mineralnih resursa
- MSFI 7 - Finansijski instrumenti: Obelodanjivanja
- MSFI 8 - Segmenti poslovanja
Na kraju, ne zaboraviti na - član 69 Zakona o porezu na dobit pravnih lica kojim je propisano da - ako obveznik poreza ne podnese poresku prijavu ili ako se u postupku poreske kontrole utvrdi da je poreska prijava nepotpuna, da sadrži netačne podatke ili da postoje drugi nedostaci i nepravilnosti od značaja za utvrđivanje poreske obaveze - Poreska uprava utvrđuje poresku obavezu za poreski period, odnosno mesečnu akontaciju za tekuću godinu, u skladu sa zakonom kojim se uređuje poreski postupak i poreska administracija, a u skladu sa čl. 112. i 113. istog zakona - kazniće se za prekršaj novčanom kaznom od 100.000 do 600.000 dinara, a može mu se i izreći zaštitna mera zabrane obavljanja određenih delatnosti u trajanju od tri meseca do jedne godine.
Takođe – tu su i čl. 177. -178a Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji – kojima su propisani poreski prekršaji za NEPODNOŠENJE poreske prijave, NEOBRAČUNAVANJE I NEPLAĆANJE poreza, odnosno prijavljivanje MANJIH IZNOSA ili davanje NETAČNIH PODATAKA – i novčane kazne u procentualnim iznosima (do 20%) od iznosa koje je trebalo platiti
Detaljnije – videti:
- Zakon o porezu na dobit pravnih lica
- Zakon o poreskom postupku i poreskoj administraciji
- Zakon o računovodstvu i reviziji
- Pravilnik o sadržaju poreskog bilansa i drugim pitanjima od značaja za način utvrđivanja poreza na dobit pravnih lica – sa obrascima – PB1, Aneks Obrasca PB1, Aneks 1 Obrasca PB1, DK, OK, PK, PK1, SU, SU2, SI, IPD, IPD1, KPB
- Pravilnik o sadržaju poreske prijave za obračun poreza na dobit pravnih lica – sa obrascima PDP, PDN, PDO
- Pravilnik o načinu podnošenja poreske prijave elektronskim putem – sa obrascima – PL, PR, FL
- Pravilnik o sadržini i formi obrazaca finansijskih izveštaja za privredna društva, zadruge, druga pravna lica i preduzetnike
- Pravilnik o Kontnom okviru i sadržini računa u Kontnom okviru za privredna društva, zadruge, druga pravna lica i preduzetnike reviziji
- Rešenje o utvrđivanju prevoda osnovnih tekstova Međunarodnih računovodstvenih standarda (MRS), odnosno Međunarodnih standarda finansijskog izveštavanja (MSFI)
LJ.M.V.
Objavljeno: 17.02.2011.
"Službeni glasnik RS", broj 59/17, strana: 21 od 16.06.2017.
"Službeni glasnik RS", broj 56/17, strana: 7 od 07.06.2017.
"Službeni glasnik RS", broj 57/17, strana: 23 od 09.06.2017.
"Službeni glasnik RS", broj 58/17, strana: 13 od 15.06.2017.
"Službeni glasnik RS", broj 45/11, strana: 146 od 21.06.2011.
"Službeni glasnik RS", broj 58/17, strana: 14 od 15.06.2017.
"Službeni glasnik RS", broj 57/17, strana: 15 od 09.06.2017.
"Službeni glasnik RS", broj 57/17, strana: 15 od 09.06.2017.
"Službeni glasnik RS", broj 58/17, strana: 3 od 15.06.2017.
"Službeni glasnik RS", broj 59/17, strana: 20 od 16.06.2017.
"Službeni glasnik RS", broj 58/17, strana: 15 od 15.06.2017.
"Službeni glasnik RS", broj 58/17, strana: 15 od 15.06.2017.
"Službeni glasnik RS", broj 59/17, strana: 12 od 16.06.2017.
Da li imate komentar?
Ukupno: 2
Komentar #2 objavljen : Fri March 02, 2012, 20:11:38